Dieetadvies ter behandeling van obesitas (deel 2)

Elke maand geef ik een aantal adviezen rond hetzelfde thema, dezelfde ziekte of aandoening. In de maand maart is dat obesitas. 4 maart was immers wereldobesitasdag. Meer info daarover vind je via deze koppeling: https://www.worldobesityday.org/ 

In vorige berichten kon je al lezen hoe obesitas je risico op 12 verschillende types van kanker verhoogd. We weten dat je met obesitas ook meer kans hebt op hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Bovendien werd recent ook bekend dat COVID-19 vaak veel ernstiger verloopt bij mensen met obesitas. Obesitas tijdig behandelen, is dus van groot belang om dit allemaal te voorkomen. 

Vorige week vertelde ik al dat soms vervangmaaltijden kunnen ingeschakeld worden in een vermageringsdieet. Vroeger was ik daar zelf geen voorstander van, want ik kende geen goede, volwaardige vervangmaaltijden. Nu wel, dus vertel ik je daarover graag wat meer. 

Wat zijn vervangmaaltijden?

Het gaat over voedingsmiddelen die worden aangeboden als vervanging van één of meer maaltijden van de dagelijkse voeding en die zijn bestemd om in energiebeperkte diëten te worden verbruikt voor gewichtsbeheersing. Volgens de Belgische wetgeving moeten ze de benaming "maaltijdvervangend product voor gewichtsbeheersing" dragen en aan bepaalde samenstellingseisen voldoen. Daarnaast moeten ze ook voldoen aan Europese richtlijnen vooraleer ze als gezond en effectief worden beschouwd en een bepaalde gezondheidsclaim mogen dragen. Deze gezondheidsclaim geldt alleen voor vervangmaaltijden die max. 250 kcal/portie aanbrengen en ook alle vereiste eiwitten, essentiële vetzuren, vitamines, mineralen en sporenelementen bevatten (volgens de Europese Directive 96/8/EC).  

Wat maakt dan het verschil tussen goede en minder goede vervangmaaltijden?

Sommige fabrikanten gaan verder dan wat in de wettelijke richtlijnen staat. Zij zorgen er bijvoorbeeld voor dat de samenstelling van de vetten beter is dan vereist, dat er geen suikers worden aan toegevoegd, dat er extra voedingsvezels inzitten en zo min mogelijk zout. Je diëtist is het best geplaatst om dit voor jou te beoordelen. 

Voor wie zijn ze geschikt?

Maaltijdvervangers zijn niet voor iedereen het beste hulpmiddel. Zelf adviseer ik ze bij patiënten die om medische redenen snel/veel gewicht moeten verliezen, bijvoorbeeld voor een (buik)operatie. Ook bij wie ernstig overgewicht heeft en tegelijkertijd ondervoed is (sarcopene obesitas), zet ik liefst die producten in. Als een klassiek dieet met gewone maaltijden geen of onvoldoende effect heeft, kunnen goede vervangmaaltijden ook aangewezen zijn. Je diëtist zal op basis van een diëtistische evaluatie bepalen of het voor jou een geschikte manier is. Doe dit dus liever niet op eigen houtje, een goede begeleiding blijft essentieel.